मंगलाष्टक हा एक शब्द आहे जो भारतातील विवाहादरम्यान वाचलेल्या पवित्र हिंदू धर्मग्रंथाचा संदर्भ देतो. हा एक संस्कृत शब्द आहे, जिथे "मंगला" म्हणजे शुभ आणि "स्थक" म्हणजे दस्तऐवज किंवा धर्मग्रंथ. या दस्तऐवजात जोडप्यांना आशीर्वाद देण्यासाठी आणि त्यांच्या वैवाहिक जीवनात आनंद आणि समृद्धी आणण्यासाठी हिंदू विवाह समारंभात मंत्र आणि स्तोत्रांचा संच आहे.
मंगलाष्टक ( मराठी) म्हणजे काय त्याचे महत्व काय? What is Mangalasthaka
मंगलाष्टक मराठी हा विवाह विधीचा एक महत्त्वाचा भाग मानला जातो आणि पुरोहित म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या पुजारीद्वारे त्याचे पठण केले जाते. शास्त्रामध्ये सोळा मंत्रांचा समावेश आहे ज्यांचे पठण विशिष्ट क्रमाने केले जाते, प्रत्येकाचे स्वतःचे महत्त्व आणि अर्थ आहे.
- गणेश मंत्र म्हणून ओळखला जाणारा पहिला मंत्र, अडथळे दूर करणार्‍या भगवान गणेशाच्या आशीर्वादासाठी पाठवला जातो.
- दुसरा मंत्र, ज्याला गौरी मंत्र म्हणून ओळखले जाते, देवी गौरीचे आशीर्वाद मिळविण्यासाठी पाठ केले जाते, प्रेम, सौंदर्य आणि प्रजनन यांचे मूर्त स्वरूप.
- वरुण मंत्र म्हणून ओळखला जाणारा तिसरा मंत्र, पाण्याची देवता भगवान वरुण यांचे आशीर्वाद मिळविण्यासाठी आणि जोडप्यांना दीर्घ आणि समृद्ध विवाहित जीवनासाठी आशीर्वाद देण्यासाठी पाठ केला जातो.
- चौथा मंत्र मृत्यूची देवता यमाचा आशीर्वाद घेण्यासाठी आणि अकाली मृत्यूपासून संरक्षणासाठी प्रार्थना करण्यासाठी पाठ केला जातो.
- पाचव्या मंत्राचा पाठ पावसाचा देव इंद्राचा आशीर्वाद घेण्यासाठी, जोडप्यांना समृद्धी आणि समृद्धी मिळण्यासाठी केला जातो.
- सहावा मंत्र अग्नीची देवता भगवान अग्नीचा आशीर्वाद घेण्यासाठी आणि जोडप्यामधील मजबूत आणि उत्कट नातेसंबंधासाठी प्रार्थना करण्यासाठी पाठ केला जातो.
- विश्वाचे रक्षणकर्ते भगवान विष्णूचे आशीर्वाद मिळविण्यासाठी आणि दीर्घ आणि आनंदी वैवाहिक जीवनासाठी प्रार्थना करण्यासाठी सातव्या मंत्राचा पाठ केला जातो.
- या जोडप्याला चांगले आरोग्य आणि चैतन्य मिळावे यासाठी सूर्यदेवता भगवान सूर्याचा आशीर्वाद घेण्यासाठी आठव्या मंत्राचा पाठ केला जातो.
- नवव्या मंत्राचा पठण चंद्राचा देव भगवान चंद्राचा आशीर्वाद घेण्यासाठी, जोडप्याला शांती आणि शांती मिळावी यासाठी केला जातो.
- देवतांचे गुरू भगवान बृहस्पती यांचा आशीर्वाद घेण्यासाठी दहाव्या मंत्राचे पठण केले जाते
- आणि जोडप्यांना बुद्धी आणि ज्ञान प्राप्त होते. अकराव्या मंत्राचा पठण केला जातो भगवान शिव, विनाश आणि परिवर्तनाची देवता, या जोडप्याला मजबूत आणि चिरस्थायी बंधनाचा आशीर्वाद देण्यासाठी.
- प्रेमाची देवता भगवान कामदेव यांचा आशीर्वाद घेण्यासाठी बाराव्या मंत्राचे पठण केले जाते आणि जोडप्याला खोल आणि उत्कट प्रेमाचा आशीर्वाद मिळावा.
- भगवान शिवाचे उग्र रूप असलेल्या भगवान रुद्राचा आशीर्वाद घेण्यासाठी तेराव्या मंत्राचे पठण केले जाते आणि जोडप्याला सर्व अडथळे दूर करण्यासाठी शक्ती आणि धैर्य मिळावे.
- चौदावा मंत्र देवी सरस्वती, ज्ञान आणि विद्येची देवी, या जोडप्याला बुद्धिमत्ता आणि सर्जनशीलतेचा आशीर्वाद देण्यासाठी आशीर्वाद घेण्यासाठी पाठ केला जातो.
- प्रकाशाच्या देवता भगवान भास्कराचा आशीर्वाद घेण्यासाठी पंधराव्या मंत्राचे पठण केले जाते आणि जोडप्यांना उज्ज्वल आणि समृद्ध भविष्यासाठी आशीर्वाद दिला जातो.
- या जोडप्याला सुंदर आणि सुसंवादी घर मिळावे यासाठी स्थापत्य आणि कारागिरीचे देवता भगवान विश्वकर्मा यांचा आशीर्वाद घेण्यासाठी सोळावा आणि शेवटचा मंत्र जपला जातो.
शेवटी, मंगलस्थक हा एक पवित्र हिंदू धर्मग्रंथ आहे जो विवाहादरम्यान जोडप्यांना आशीर्वाद देण्यासाठी आणि त्यांच्या वैवाहिक जीवनात शुभ आणण्यासाठी पाठ केला जातो. मंगलस्थक बनवणारे सोळा मंत्र जोडप्याच्या भविष्यावर खोलवर परिणाम करतात असे मानले जाते आणि ते भारतातील विवाह सोहळ्याचा एक आवश्यक भाग मानले जातात.
मंगलाष्टके मराठी pdf lyrics
स्वस्ति श्री गणनायकं गजमुखं, मोरेश्वरं सिद्धिदं ।बल्लाळो मुरुडं विनायकमहं, चिन्तामणि स्थेवरं ॥लेण्याद्रिं गिरिजात्मकं सुरवरदं, विघ्नेश्वरम् ओज़रम् ।ग्रामे रांजण संस्थितम् गणपतिः, कुर्यात् सदा मङ्गलं ॥ १ ॥
प्रारंभी गणनायकासि नमन साष्टांग भावे किजे ।
शेंदूर डवरोनि सोंड वरवी दुर्वांकुराचे तुरे ।
माझे चित्त विरे मनोरथ पुरे देखोनि चिंता हरे ।
गोसावीसुत वासुदेव कवि रे त्या मोरयाला स्मरे ॥
मोठे दोंद कटी फणींद्र बरवा भाळी शशी शोभतो ।
हस्ती अंकुश लाडू पद्म परशू दंती हिरा झळकतो ।
पायी पैंजण घागरी रुणझुणी प्रेमे बरा नाचतो ।
ऐसा देव गणेश तो वधुवरां कुर्यात सदा मंगलम ॥
कस्तूरी तिलकं ललाट पटले वक्ष: स्थले कौस्तुभं ।नासाग्रे नव मौक्तिकं करतले वेणु: करे कंकणं ।सर्वांगे हरि चन्दनं सुललितं कंठे च मुक्तावली ।गोपस्त्री परिवेष्टिती विजयते कुर्यात सदा मंगलम ॥
एता: श्रीकुलदेवता मुनिवरा एते वसिष्ठादयो ।
नेतार: खलु राष्ट्रकार्यकुशल एते स्वधर्मोत्सुका: ।
एषा धन्यतमा सुपुत्रजननी वंधार्यभू:पावनीम ।
काली श्रीश्व सरस्वती च सततं कुर्वंतु वाम मंगलम ॥
ओम्कारातून जाहली प्रगट जी मूर्ती गणेशा तुझी ।देवी मंगळ शारदे सहित मी ध्यातो तुम्हांसी अजि ।येऊनी शुभ मंडपी वधुवरां, देऊन जा आशिष ।हेचि नम्र पदी तुझ्या विनवणी कुर्यात सदा मंगलम ॥हेरंबा गणनायका गजमुखा, विघ्नेश्वरा मोरया ।संगे घेऊनी शारदेस अजि या कार्यास धावून या ।येऊ दे कुलस्वामी आणि अमुची माता कुलस्वामिनी ।देण्या आशिष मंडपी वधुवरां कुर्यात सदा मंगलम ॥पातिव्रत्य धरून थोर मिळवी कीर्तीस तूं भवरी ।सच्छीले कृतिनेही भूषित सदा दोहींकुलात करी ।धर्मन्यायपथा धरूनि जगती पावा पहा गौरव ।लाभोनि पतिचे सुख हरि कृपे तूं अष्टपुत्रा भव ॥औदार्यें इतरां तिघांस जगती जो जाहला आश्रम ।दावी देउनि धैर्य अज्ञ मनुजा सन्मार्ग तो अक्षय ।जो राजा जनकादिकां जनहिती सद्बुद्धी दे निश्चल ।गार्हस्थाश्रम तो तुम्हा वधुवरा देवो सदा मंगलम ॥
काशी कांचि अवंतिका मधुपुरी माया अयोध्यापुरी ।
श्रीमद्वारावती सुपुण्य जनका विख्यात पृथ्वीवरी ।
क्षेत्री धर्मपरायण अनुपमें जे वर्णिले कौतुके ।
ते कल्याण वधूवरासी सुमती कुर्यात सदा मंगलम ॥
माथा राखडि मूद फूल कुपरी मासे जळे आवळे ।
ताईता वरि मोर बोर जडिले गंगाजळी गुंफिले ।
भांगी लाल गुलाल कुंकुमचिरी लेऊनि आल्या पहा ।
येवोनि वधूमंडपी वधूवरां कुर्यात सदा मंगलम ॥
शास्त्री आश्रम चार जे कथियले त्यामाजि जो उत्तम ।देतो स्वार्थ परार्थ जोडुनि नरा ऐसा गृहस्थाश्रम ।झाली बद्ध तया विवाहविधिने स्वीकारुनी सौख्यदा ।मांगल्यप्रद 'सावधान' रव त्या कुर्यात सदा मंगलम ॥
गोत्रे भिन्न परस्पराहूनि तशी की भिन्न ज्यांची कुळे ।
जीवे एकचि होती ती वरवधू आजन्म ज्याच्यामुळे ।
तो ये ईशकृपे घडून सदनी मांगल्या वैवाहिक ।
दाम्पत्या चिरनित्य शंकरकृपे कुर्यात सदा मंगलम ॥
लाभो संतति संपदा बहु तुम्हां, लाभोतही सद्गुण ।
साधोनि स्थिर कर्मयोग अपुल्या, व्हा बांधवां भूषण ॥
सारे राष्ट्र्धुरीण हेचि कथिती कीर्ती करा उज्ज्वल ।
गा गार्हस्थाश्रम हा तुम्हां वधुवऱां देवो सदा मंगलम ॥ ६ ॥
गंगा सिंधु सरस्वती च यमुना, गोदावरी नर्मदा ।कावेरी शरयू महेंद्रतनया शर्मण्वती वेदिका ॥क्षिप्रा वेत्रवती महासुर नदी, ख्याता गया गंडकी ।पूर्णा पूर्ण जलैः समुद्र सरिता, कुर्यातसदा मंगलम ॥ २ ॥लक्ष्मी: कौस्तुभ पारिजातक सुरा धन्वंतरिश्चंद्रमा: ।गाव: कामदुधाः सुरेश्वर गजो, रंभादिदेवांगनाः ॥अश्वः सप्त मुखोविषम हरिधनुं, शंखोमृतम चांबुधे ।रत्नानीह चतुर्दश प्रतिदीनम, कुर्वंतु वोमंगलम ॥ ३ ॥राजा भीमक रुख्मिणीस नयनी, देखोनी चिंता करी ।ही कन्या सगुणा वरा नृपवरा, कवणासि म्यां देईजे ॥आतां एक विचार कृष्ण नवरा, त्यासी समर्पू म्हणे ।रुख्मी पुत्र वडील त्यासि पुसणे, कुर्यात सदा मंगलम ॥ ४लक्ष्मीः कौस्तुभ पांचजन्य धनु हे, अंगीकारी श्रीहरी ।रंभा कुंजर पारिजातक सुधा, देवेंद्र हे आवरी ॥दैत्यां प्राप्ति सुरा विधू विष हरा, उच्चैःश्रवा भास्करा ।धेनुवैद्य वधू वराशि चवदा, कुर्यात सदा मंगलम ॥ ५ ॥आली लग्न घटी समीप नवरा घेऊनी यावा घरा ।गृहयोक्ते मधुपर्क पूजन करा अंतःपटाते धरा।दृष्टादृष्ट वधूवरा न करतां दोघे करावी उभी ।वाजंत्रे बहु गलबला न करणे, लक्ष्मीपते मंगलम ॥ ८ ॥विष्णूला कमला शिवासि गिरिजा, कृष्णा जशी रुख्मिणी ।सिंधूला सरिता तरुसि लतिका, चंद्रा जशी रोहिणी ॥रामासी जनकात्मजा प्रिय जशी, सावित्री सत्यव्रता ।तैशी ही वधू साजिरी वरितसे, हर्षे वरासी आतां ॥ ७॥
मागतो, शुभ तुझे सन्नम राहो मुखी
न दोहास करो कुणी जगति या घी राहुदे सन्मुखी
या कुन्देदुतुषारहारधवला या शुभ्रवस्त्रावृता
या वीणावरदंडमंडितकरा या श्वेतपद्मासना
या वम्हाच्युतशंकरप्रभृतिभिः देवैः सदा वंदिता
'मां पातु सरस्वती भगवती निःशेषजाड्या पहा
गंगा सिंधु सरस्वती च यमुना गोदावरी नर्मदा कावेरी शरयू महेन्द्रतनया चर्मण्वती वेदिका क्षिप्रा वेत्रवती
महासुरनदी ख्याता च या गंडकी पूर्णा : पूतजलैः समुदसहिताः कुर्वन्तु वो मंगलम् काशी कांचि अवंतिका मधुपुरी माया अयोध्या बरी श्रीमद द्वारवती सुपुण्यजननी विख्यात पृथ्वीवरी क्षेत्रे धर्म परायणे अनुपमे जी भारती वर्णिली सौमंगल्य करोनिया वधुवरां कुर्वन्तु वो मंगलम
औदार्ये इतरां तिघांस जगती जो जाहला आश्रय दावी देऊनि धैर्य अज्ञ मनुजां सन्मार्ग तो अक्षय जो राजा जनकादिकां जनहिती सदबुद्धि दे निश्चल गार्हस्थ्याश्रम तो तुम्हां वधुवरां देवो सदा मंगलम राष्ट्रधुरीण हेचि कथिती कीर्ती करा उज्ज्वल गार्हस्थ्याश्रम हा तुम्हा वधुवरां देवो सदा मंगलम्
लाभ संतती संपदा बहु तुम्हा लाभोतही सद्गुण साधोनी स्थिर कर्मयोग अपुल्या व्हा बांधवां भूषण सारे
मोठे दौद कटी फणींद बरवा भाळी शशी शोभतो हस्ती अंकुश लड्डु पदम परशू दंती हिरा झळकतो पायी पैंजण घाघरी रुणझुणी प्रेमे बरा नाचतो
ऐसा देव गणेश तो वधुवरां कुर्यात् सदा
शास्त्री आश्रम चार जे कथियले त्यांमाजि जो उत्तम देतो स्वार्थ परार्थ जोडुनि नरा ऐसा गृहस्थाश्रम झाली बद्ध तया विवाहविधिने स्वीकारूनी सौख्यदा
मांगल्यप्रद 'सावधान' ध्वनि त्यां कुर्यात सदा मंगलम्
नासाग्रे नवमौक्तिकम् कर तले वेणुः करे कंकणम् सर्वांगे हरी चंदनम् सुललितम् कंठेच मुक्तावली गोपः त्रिपरिवेष्टितो विजयताम् गोपाल चुडामणी
कुर्यात सदा मंगलम् शुभ मंगल सावधान
मत्स्य कुर्म वराह अन नरहरी हे चार झाले कृती ती वामन परशुराम मग तो श्रीराम सितापती ऐसे हे अवतार सात हरी तो दद्वापारीचा आठवा जाणावा कलीमाजी बौद्ध नववा कल्की पुढे दहावा कुर्यात सदा मंगलम् शुभ मंगल सावधान
आदौ राम तपोवनाधिगमनं हत्वा मृगं कांचनं वैदेहीहरणं जटायुमरणं सुग्रीवसंभाषणं वालीनिर्दलन
समुद्रतरणं लंकापुरीदाहनम पश्चाद्रावणकुंभकर्णहननं एतद्धि रामायणमं
आदौ देवकीदेवगर्भजननं गोपिगृहे वर्धनम् मायापूतनजीवितापहरणं गोवर्धनोद्धारणम्
कंसच्छेदनकौरवादिहननं कौन्तेयसंरक्षणम् एतदद्भागवतं पुराणकथितं श्रीकृष्णलीलामृतम
द्वैताभ्यास नको उगे पढु नको दुष्टासि बंदू नको शास्त्राभ्यास रखो श्रुती चुकुं नको, तीर्थासि निंदू नको काळाचे भय मानसी धरू नको, ढोंगास भूलू नको ज्याचीया स्मरणे पतीत तरले, तो शंभु सोडू नको
कौमारी कमलात्मजा कमला कामेश्वरी कालिका काली कौमुदि कालरात्रि कमला कात्ययनी कौलिका कल्याणी कलिकल्मषापहरिणी कारुण्यकल्लोलिनी कामाक्षी करवीरवासिनि सदा कुर्वंतु वो मंगलम्
योग्यामाजि शिरोमणीच अथवा जो पार्वतीचा पती जो कैलासि करीत वासहि सदा गंगा जयाची सती भाळी चंद्र तसेच नाग शरिरी ज्याच्या रहाती सदा तो शंभू त्रिपुरारि या वधुवरा रक्षो सदा सव माला मंगल अर्पिल्या, तनुमने हे ऐक्य होवो खरे अन्योन्यास अता खरीच समता, द्या साथ एकस्वरे कौटुंबीकुलि राष्ट्रकार्य कसुनी, लावा पणा अल्पता कर्तव्यायचि जागता नर- जिणे, हो सार्थ हे तत्वता
हेरंबा, गणनायका गजमुखा सिद्धीश्वरा मोरया चित्ती वास विनायका तव असो भक्तास दावी दया दाना अन्य न
करतूरीतिलकं ललाटपटले वक्ष:स्थले कौस्तुभं नासाग्रे नवमौक्तिकं करतले वेणुः करे कंकणम् सर्वांगे हरिचंदनं सुललितं कण्ठे च मुक्तावली गोपस्त्रीपरिवेष्ठितो विजयते कुर्यात सदा मंगलम कंटे यस्य विराजते हि गरलं शीर्ष च मन्दाकिनी वामांके गिरिजासनं कटितटे शार्दूलचर्माम्बरम् माया यस्य
रुणद्धि विश्वमखिलं तस्मै नमः शंभवे
स स्थाणुः स्थिरभक्तियोगसुलभः कुर्यात् सदा मंगलम
अग्नी, ब्राम्हण, आप्त, मित्र, अवघ्या आवाहिता देवता आनंदे नवदंपतीस बघती, अन् वर्षती अक्षता आशीर्वाद म्हणून तांदूळ धरा हे आपुल्या मस्तकी मागा हेच पुनः पुनः वरवधू, कुर्यात सदा मंगलम्
तेज:पुंज दिसे पवालगिरिसा, रक्तांबरा नेसला देवांचा अधिदेव तो गणपती या मंडपी बैसला पूजा मान्य करा, प्रसन्न वदने स्वीकारिली वंदना
आता एकच मागणे गजमुखा कुर्यात सदा मंगलम्'
अंबा अष्टभुजा त्रिलोकजननी देवी कुलस्वामिनी आली लग्नघरा निवास करण्या आवाहना ऐकुनी आता तीच उभी मुटीत मिटल्या घेऊनीया अक्षता माते, हो वरदायिनी वधुवरा, 'कुर्यात् सदा मंगलम्'
आता सावध सावधान घटिका संपूर्ण आली भरू भावे सद्गुरूते स्मरा गलबला कोण्ही नका हो करू चिंतावे कुलदेवतेसि हृदयी एकाग्रचित्ते बसा वेदीच्या कलशासि सादर असा कुर्यात् सदा मंगलम्
श्रीवत्सांकित भूषणे तुलसिची आपाद माला रूळे माथां रत्नकिरीट कौस्तुभ गळां सूर्यप्रभे ना तुळे केयूरांगद कुंडले सुरशना हस्तांबुजी आयुधे लक्ष्मीयुक्त मुरारि तो वधुवरां कुर्यात सदा मंगलम्
प्रारंभी गणनायकासि नमन साष्टांग भावे किजे शेंदूरे डवरोनि सोंड बरवी दूर्वाकुराचे तुरे माझे
चित्त विरे मनोरथ पुरे देखोनि चिंता हरे गोसावीसुत वासुदेव कवि रे त्या मोरयाला स्मरे
नेत्री दोन हीरे प्रकाश पसरे अत्यंत ते साजरे माथा शेंदूर पाझरे बरी बरे दुर्वांकुरांचे तुरे माझे चित्त
